بلاگ شخصی محمدجواد منصورزاده

آیا همه مقالاتی را که با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف می‌یابیم را می‌توانیم به عنوان یک مدرک معتبر برای تصمیم‌گیری بدانیم؟ زمانی می‌توانیم به این سوال پاسخ دهیم که مطمئن باشیم که مدارک یافت شده مورد ارزیابی نقادانه  قرار گرفته باشند. درست است که کتابخانه کاکرین مقالات مرور نظام‌مندی را در خود جای داده است که مطابق با دستورالعمل‌های سختگیرانه و دقیق انجام شده باشند، اما اگر اطلاعاتی که به دنبال آن می‌گردیم در کتابخانه کاکرین یافت نشد، آنگاه باید در دیگر پایگاه‌های اطلاعاتی مانند Medline، Embase، CINAHL و ... بگردیم. مقالات نمایه شده در این پایگاه‌های اطلاعاتی توسط نمایه‌سازها مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند و در نتیجه کیفیت آن‌ها متغیر است، از این رو خواننده باید با استفاده از ابزارهای ارزیابی نقادانه، مقالات را مورد بررسی قرار دهد.

تعریف ارزیابی نقادانه

ارزیابی نقادانه به معنای توانایی جستجوی ساختاریافته و هدفمند در مقاله است به نحوی که از اعتبار و کیفیت مقاله اطمینان حاصل شود.
اگر میخواهید در تصمیم‌گیری برای انتخاب یک شیوه درمانی از مقالات منتشر شده کمک بگیرید، باید مطمئن شوید که پژوهش انجام شده دقت و اعتبار لازم را با کم‌ترین میزان سوگیری (bias) دارد. مقالات منتشر شده همیشه معتبر نیستند و جمعیت بیماران آن نیز ممکن است با بیمار شما مرتبط نباشد. فرایند ارزیابی نقادانه مستلزم ارزیابی منصفانه از پژوهش، وزن‌دهی به نقاط قوت و ضعف، مزایا و محدودیت‌های پژوهش است.
هدف ارزیابی نقادانه یافتن پاسخ برای سه پرسش زیر است:
1-    نتایج تحقیق چیست؟
2-    آیا نتایج معتبر است؟
3-    این نتایج چگونه می‌تواند در کار به من کمک کند؟

چک‌لیست‌های ارزیابی نقادانه

چک‌لیست‌ها و ابزارهای زیادی برای کمک به ارزیابی نقادانه وجود دارد که در مجموعه اسلاید پیوست ارائه شده است. شما می‌توانید بسته به نیاز خود و همچنین ماهیت مقاله‌ای که در حال بررسی آن هستید، از یکی از ابزارهای موجود در این لیست استفاده کنید. 

لینک دانلود